Fries Landbouwmuseum

 

landbouw | voedt | iedereen

lânbou | mienskip | wolfeart

 

Al meer dan 100 jaar vertelt het Fries Landbouwmuseum het verhaal van landbouw en voedsel. In onze monumentale boerderij ontdek je de rijke geschiedenis van het boerenleven in Fryslân en maak je kennis met de wereld achter onze voedselvoorziening, natuurbeheer, dierverzorging en nog veel meer. Het Fries Landbouwmuseum is het grootste agrarische museum van Nederland en het enige dat alle aspecten van de landbouw belicht. Waar anders dan in Leeuwarden; een stad met een lange agrarische geschiedenis, grote instituten en gerenommeerde bedrijven op het gebied van levensmiddelentechnologie. Landbouw raakt ons allemaal, want zonder boeren is er geen voedsel. Ontdek in ons museum waar jouw eten vandaan komt en weet voortaan wat je eet!

1925-2025: Honderd jaar landbouwgeschiedenis               

Aan het begin van de 20e eeuw begon het Fries Genootschap met het verzamelen van werktuigen, instrumenten en andere gebruiksvoorwerpen die op boerderijen werden ingezet bij de zuivelproductie. Deze verzameling werd aanvankelijk ondergebracht in het Landbouwhuis van de Friesche Maatschappij van Landbouw en in het Fries Museum in Leeuwarden. Toen ook de akkerbouw in een hoog tempo moderniseerde, werden ook objecten uit die sector toegevoegd aan de collectie. Deze stukken vonden tijdelijk onderdak in Stania State in Oentsjerk, destijds een buitenlocatie van het Fries Museum, waarmee het eerste landbouwmuseum in Fryslân ontstond. Na de sluiting van Stania State in 1974 raakte de collectie echter verspreid en buiten beeld. Aan het begin van de jaren tachtig zette een commissie zich in om een nieuw museum waarin de waardevolle landbouwcollectie opnieuw aan het publiek kon worden getoond. In 1987 vond het museum een geschikte locatie in Exmorra. Een jaar later werd het museum opgenomen in de provinciale museumnota, ontving het provinciale subsidie en werd er een conservator aangesteld. In 2006 verhuisde het Fries Landbouwmuseum naar Earnewâld; een gouden greep, zo bleek: de bezoekersaantallen namen toe en de evenementen en exposities trokken veel belangstelling. Het landbouwmuseum kon zich er verder professionaliseren, maar groeide naar verloop van tijd uit zijn jas. Toen de huurovereenkomst in 2017 afliep, ging het opnieuw op zoek naar een passende plek. De gemeente Leeuwarden bood de oplossing, een unieke.

 

In 2018 opende het museum zijn deuren in de rijksmonumentale boerderij uit 1909 van architect W.C. de Groot aan de zuidkant van Leeuwarden, midden in de zogenaamde ‘Dairy Valley’. Hiermee keerde het museum na meer dan honderd jaar terug naar de zuivelhoofdstad en nu om daar definitief te blijven. Het samengaan in 2020 met Stichting Ús Mem en het Nationaal Veeteeltmuseum verrijkte de collectie met een verzameling bijzondere stukken uit de veeverbetering.

Collectie

In de afgelopen honderd jaar heeft het Fries Landbouwmuseum een unieke collectie agrarisch erfgoed opgebouwd. Het heeft daarmee niet alleen een eeuw landbouwgeschiedenis vastgelegd, maar is hiervan als museum ook zelf getuige geweest. Wij hebben kunnen zien dat, hoewel deze tijdspanne zich heeft gekenmerkt door mechanisatie en schaalvergroting, Fryslân zijn agrarische karakter heeft behouden. Onze collectie omvat een grote verscheidenheid aan historische en moderne landbouwwerktuigen, machines, instrumenten en objecten uit het dagelijkse boerenbestaan van de afgelopen tweehonderd jaar. Daarnaast biedt ze een uitgebreide kunstverzameling met werken van beroemde Friese schilders als Ids Wiersma (1878-1965) en Tjerk Bottema (1882-1940). De gehele museumcollectie is gedigitaliseerd en daarmee voor iedereen toegankelijk. Waar ons documentatiecentrum historisch beeldmateriaal en klassieke landbouwliteratuur bewaart, komen in onze fraaie museumtuin oude Friese gewassen opnieuw tot leven. Hoewel onze dieren; melkkoe Jantsje, het Friese paard Keje en de beroemde fokstier Sunny Boy beslist de show stelen, is het pronkstuk zonder twijfel onze gerestaureerde, monumentale museumboerderij. In totaal omvat de collectie bijna 50000 objecten, beelddragers en documenten, waarvan ongeveer 750 getoond worden in de permanente exposities. De collectiestukken zijn verdeeld over de verschillende expositiethema’s en bieden unieke inzichten in de Friese landbouwgeschiedenis.