t/m oktober 2024

Paardmensen en menspaarden

 

Het paard is vanuit het verre verleden altijd al een goeie vriend van de mens geweest. Zo hielp het de boer met het werk op het land. Als onderdeel van de ‘bereden politie’ kan het tegenwoordig ook schrik aanjagen, bijvoorbeeld aan een demonstrerende menigte. Tegelijk geeft het paard liefde: aan het opgroeiende meisje dat vlechten maakt in de wilde manen.

 

Soms smelten beide levende wezens, de mens en het paard, zo in elkaar. Grenzen vervagen, mythologiën komen tot leven. Nachtmerries veranderen in ‘Daghengsten’, ze galloperen over de warme zandpaden van de vrije geest.

 

Nog niet zo heel lang geleden sloot het hoge water de paarden van Marum in. Amazones trokken de zeedijk over. In het water van het buitendijksland evacueerden ze de ingesloten paarden. Van afstand bekeken en tot het schoft in het water werden de amazones uitgeroepen tot de ‘centaurs van Marum’.

 

De centaur is een fabeldier uit de Griekse mythologie half mens en half paard. Amazonen was de naam die de Grieken gaven aan een mythisch volk van vrouwelijke strijders. Het verhaal gaat dat de Amazonen de eersten waren die het paard wist te temmen, en dat ze trainden op het paard.

 

De paardemensenbeelden met vleugels die ik hier exposeer zijn geïnspireerd door de figuur Pegasus uit de Griekse mythologie. Daarin heeft het paard vleugels.

 

Hynderminsken en minskehyders

 

It hynder is fanút it fiere ferline altyd al een goeie freon fan de minsken west. Sa holp it de boer by it buorkjen op syn lân.  As helper fan de ‘bereden plysje’ jaget it tagelyk de skrik oan, bygelyks fan in demonstrearjende mannichte. Tagelyk jout it hynder leafde oan de opgroeiende faam dyt flechten makket yn de wylde manen.

 

Soms smelte de beide libjende wêzens, de minske en it hynder, sa yn elkoar. Grinzen ferfaagje, mythologiën komme ta libben. Nachtmerries feroarje yn deihynsten, die galoppearje oer de waarme sânpaaden fan de frije geast.

 

Nog net sa hiel lang ferlyn, wurden de troch it heege wetter ynslúten hynders op it bûtendykslân fan Marum, evakueerd troch aardige amazones. Fan âfstân besjoen en oant de knibbels yn it wetter, wurden de amazones útroppen ta ‘de centaurs fan Marum’.

 

De centaur is in mytysk skepsel út de Gryskse mythology, heal minske en heal hynder. Amazonen wie de namme die’t de Gryken joegen oan in mytysk folk fan froulike krigers.

 

De beide hynderminsken mei fleugels die’t ik hjir exposearje binne ynspireare op de figuur Pegasus út de Grykske mythology. Dêr is it in hynder mei fleugels. Ik gean dus in stapke fierder en jou de hynderminsken in pear fleugels. 

 

Beeldhouwer Pyr Bosma | Achtergrond bij zijn kunstwerken

 

Beeldhouwer Pyr Bosma (Metslawier, 1961) maakt al drie decennia sculpturen van eeuwenoude mooreik, ook wel ‘kienhout’ genoemd. Vijfduizend jaar lang zat het materiaal verzonken in de veenbodem, veelal uit Friesland en Drenthe. Afgesloten van zuurstof bleef het eikenhout lang goed. Dat ‘rijpingsproces’ geeft het de kenmerkende zwarte kleur. De kunstenaar behandelt de beelden met lijnolie.

 

“De tijdloosheid en vergankelijkheid geven het hout een extra dimensie”, stelt Bosma. “Mens en dier staan in relatie tot zowel de mythologie als actualiteit. Die verhouding wil ik via de beelden tonen.” Het thema houdt de Friese kunstenaar al bezig sinds zijn afstuderen aan de Groningse kunstacademie Minerva, begin jaren negentig. Elk beeld vertelt zijn eigen verhaal.

 

Op www.pyrbosma.nl staat een overzicht van alle beelden die Pyr Bosma maakte, instagram.com/pyrbosma ziet u een selectie. Wilt u meer informatie over een beeld? Stuur een mail naar pyr@live.nl.